Onbelast schenken en nalaten aan goede doelen

De Vlaamse regering wil de belasting over schenkingen en legaten aan goede doelen afschaffen. Daarmee beoogt ze het schenken en nalaten aan goede doelen aan te moedigen, gelet op het grote belang van giften voor de financiering van goede doelen.

Tot op heden zijn de schenkingen en legaten aan goede doelen onderworpen aan een verlaagd vast belastingtarief in het Vlaamse Gewest. Voor schenkingen aan goede doelen is het belastingtarief 5,5 percent. Voor legaten gaat het om een belastingtarief van 8,5 percent. Doe je vandaag een schenking van 100 aan een goed doel, krijgt het goede doel daar dus slechts 94,5 van. Gaat het om een legaat dan krijgt het goede doel daar slechts 91,5 van. Vanaf 1 juli 2021 zal het goede doel in beide gevallen de volledige 100 kunnen aanwenden voor haar doel.

Het voorontwerp van decreet behandelt alleen schenkingen of legaten gedaan door een schenker of erflater met zijn (of haar) woonplaats in het Vlaamse Gewest. Voor wie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of het Waalse Gewest woont, gelden er andere tarieven. Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dat 7 percent voor schenkingen en 7 of 25 percent voor legaten al naargelang het goede doel federale erkenning heeft gekregen of niet. Voor het Waalse Gewest is het belastingtarief 7 percent zowel voor schenkingen als legaten aan goede doelen.

Giften en legaten aan private stichtingen vallen niet onder de nieuwe regeling. Deze blijven onderworpen aan het tarief van 5,5 percent en 8,5 percent voor het Vlaamse Gewest.

Afschaffing van het duolegaat

De afschaffing van de schenk- en erfbelasting heeft als objectief goede doelen meer inkomsten te verschaffen. Dit moet het verlies van inkomsten compenseren dat verwacht wordt door de afschaffing van het fiscaal voordeel van het duolegaat.

Het duolegaat is een fiscale planningstechniek die door middel van een voorbeeld kan worden verduidelijkt.

Een suikertante heeft als enige erfgenamen neven en nichten. Als tante haar nalatenschap van 1000 laat vererven aan haar neven en nichten, betalen zij (ongeveer) 550 erfbelasting en houden zij slechts (ongeveer) 450 over.

Schrijft tante daarentegen in haar testament dat naast het legaat aan haar neven en nichten (600) ook een deel van haar nalatenschap (400) toekomt aan een goed doel en dat het goed doel de erfbelasting van de neven en nichten moet betalen, houden de neven en nichten veel meer over van de nalatenschap. De erfbelasting verschuldigd over het deel van de neven en nichten bedraagt (ongeveer) 55 percent van 600 of 330. Het goede doel moet de erfbelasting verschuldigd over het erfdeel van de neven en nichten betalen. De erfbelasting die het goede doel over haar eigen deel moet betalen bedraagt 8,5 percent van 400 of 34. Het goede doel houdt bijgevolg 36 over( 400 – 330 – 34=36). De neven en nichten verkrijgen 600, in plaats van 450.

De neven en nichten houden bijgevolg meer over van de nalatenschap en ook het goede doel wordt begunstigd. Door de betaling van de erfbelasting volledig ten laste te leggen van het goede doel, wordt er per saldo minder erfbelasting betaald.

De Vlaamse Regering heeft besloten om de besparing van de erfbelasting via een duolegaat onmogelijk te maken. De inkomsten die goede doelen daardoor naar verwachting verliezen, moeten gecompenseerd worden door de afschaffing van schenk- en erfbelasting voor schenkingen en legaten aan goede doelen.

Het fiscaal voordeel van het duolegaat wordt in het voorontwerp van decreet afgeschaft voor elke nalatenschap die zal openvallen vanaf 1 juli 2021. Dat betekent dat voor overlijdens vanaf 1 juli 2021 er geen fiscaal voordeel meer te behalen zal zijn met duolegaten. Ook als er een testament is met een duolegaat dat werd opgemaakt voor 1 juli 2021 zal er geen fiscaal voordeel meer mee te behalen zijn bij overlijdens vanaf 1 juli 2021. Indien u een testament hebt opgemaakt met een duolegaat, moet u dat testament laten herbekijken. Wij adviseren u graag over een alternatieve planning.

Vriendenerfenis

Aan het verlies van het fiscaal voordeel van het duolegaat voor vrienden en verre familieleden, komt de Vlaamse regering ook gedeeltelijk tegemoet door de invoering van de vriendenerfenis.

Vanaf 1 juli 2021 zullen vrienden en verre familieleden tot 15.000 euro kunnen erven tegen een laag vast tarief in de erfbelasting van 3 percent. In de huidige stand van de wetgeving betalen vrienden en verre familieleden een vast tarief van 25 percent over hun erfdeel tot 35.000 euro. De vriendenerfenis leidt dus tot een besparing van 22 percent over 15.000 euro of 3.300 euro.

De begunstigden die kunnen genieten van de belastingvermindering van de ‘vriendenerfenis’ zijn niet alleen vrienden maar ook een broer of zus of een verder familielid en uiteraard al wie geen verwantschapsband heeft met de erflater. Rechtspersonen kunnen niet genieten van deze belastingvermindering.

Het belastingvoordeel moet door de erflater in een notarieel testament worden voorzien voor één of meerdere begunstigden. Als het voordeel niet in een testament is voorzien, kan er geen gebruik van gemaakt worden door verdere familieleden of vrienden die erven. Duidt de erflater meerdere begunstigden aan dan zal het voordeel verdeeld worden.

Stand van zaken

Het voorontwerp van decreet moet nog voorgelegd worden voor advies aan de SERV (Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen) en de Raad van State. Daarna kan het ingediend worden in het Vlaamse parlement als ontwerp van decreet, waar het goedgekeurd moet worden door een parlementaire commissie en vervolgens ook in de plenaire vergadering. De geplande inwerkingtreding is momenteel voorzien op 1 juli 2021.

Contact

Wij volgen het wetgevend proces voor u op en houden u op de hoogte. Aarzelt u niet om contact op te nemen met uw adviseur bij Loyens & Loeff indien u vragen mocht hebben.