De invoering van een Trustregister is één van de maatregelen die is opgenomen in de (gewijzigde) vierde EU-antiwitwasrichtlijn. Het Trustregister zal bestaan naast het UBO-register voor Nederlandse vennootschappen en andere juridische entiteiten. Voor meer informatie over het Nederlandse UBO-register verwijzen wij graag naar onze nieuwsbrief van 11 maart 2020.
Als het concept wetsvoorstel in ongewijzigde vorm wordt omgezet in wetgeving, zullen Nederlandse beheerders van trusts en daarmee gelijkgestelde rechtsfiguren bepaalde gegevens over de door hen beheerde rechtsfiguren en de uiteindelijk belanghebbenden daarvan moeten registeren in het Trustregister. De registratieverplichting geldt onder omstandigheden ook voor beheerders buiten de Europese Unie. Bepaalde rechtsfiguren, zoals het Nederlandse fonds voor gemene rekening, worden met een trust gelijkgesteld.
Geïnteresseerden kunnen tot 15 mei 2020 reageren op het concept wetsvoorstel. Vervolgens zal naar verwachting het (aangepaste) wetsvoorstel in de tweede helft van 2020 worden aangeboden aan de Tweede Kamer.
Welke rechtsfiguren vallen onder de reikwijdte van het Trustregister?
Het Trustregister is op grond van het concept wetsvoorstel van toepassing op (i) trusts en (ii) met trusts gelijkgestelde rechtsfiguren.
Trusts
De trustfiguur is afkomstig uit het Angelsaksische recht en is, kort weergegeven, een juridische constructie waarbij goederen worden toevertrouwd aan een beheerder (trustee) die deze goederen overeenkomstig de trustbepalingen aanwendt ten behoeve van één of meer begunstigden, of ten behoeve van een bepaald doel. Trusts kunnen worden gebruikt in de zakelijke, familiaire, culturele en charitatieve sfeer.
Trusts worden op dit moment nog niet als zodanig in Nederland geregistreerd. Voor de toepassing van het Trustregister wordt een trust gedefinieerd als: een rechtsbetrekking die bij rechtshandeling in het leven wordt geroepen door een persoon (de insteller), waarbij goederen onder de macht van een trustee worden gebracht ten behoeve van een begunstigde of voor een bepaald doel.
Met trusts gelijkgestelde rechtsfiguren
Elke lidstaat van de Europese Unie heeft voor zichzelf bepaald welke rechtsfiguren onder haar eigen rechtsstelsel qua functie of structuur vergelijkbaar zijn met een trust. Op deze rechtsfiguren is het Trustregister ook van toepassing.
Nederland heeft bepaalde fondsen zonder rechtspersoonlijkheid aangemerkt als vergelijkbaar met een trust. Het bekendste voorbeeld van een fonds dat onder de reikwijdte van het Trustregister valt, is het fonds voor gemene rekening. Het maakt daarbij niet uit of dat fonds voor fiscale doeleinden ‘transparant’ is.
Wie is registratieplichtig?
De verplichting tot de registratie en het actueel houden van gegevens in het Trustregister wordt in het concept wetsvoorstel neergelegd bij de trustee van een trust of degene die een soortgelijke positie vervult bij een gelijkgestelde rechtsfiguur (de trustee). Ingeval van een fonds voor gemene rekening zal de beheerder van het fonds normaliter als ‘trustee’ worden aangemerkt.
Niet elke trustee is verplicht om gegevens in het Trustregister te registreren. Het moet gaan om een trustee die:
- in Nederland woonachtig of gevestigd is; of
- woonachtig of gevestigd is buiten de Europese Unie, en namens de trust of gelijkgestelde rechtsfiguur in Nederland onroerend goed verwerft of een zakelijke relatie aangaat. Een zakelijke relatie is bijvoorbeeld een zakelijke of commerciële relatie met een meldingsplichtige instelling zoals een bank, accountant, advocaat, notaris of belastingadviseur.
Trustees die zijn gevestigd binnen de Europese Unie, maar buiten Nederland, hebben geen registratieverplichting voor het Nederlandse Trustregister als de trust en de UBO’s daarvan al zijn ingeschreven in het trustregister van een andere lidstaat van de Europese Unie.
UBO’s zullen worden verplicht om aan de trustee alle informatie te verschaffen die hij nodig heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen.
Wie is UBO?
In een uitvoeringsbesluit (Uitvoeringsbesluit Wwft 2018) is nu al opgenomen welke categorieën van natuurlijke personen in elk geval worden beschouwd als UBO van een trust of gelijkgestelde rechtsfiguur (trust). Daarbij wordt uitdrukkelijk aangegeven dat geen sprake is van een limitatieve opsomming.
De volgende natuurlijke personen worden in elk geval als UBO van een trust beschouwd:
- de oprichter(s);
- de trustee(s);
- de protector(s), voor zover van toepassing;
- de begunstigden, of voor zover afzonderlijke begunstigden niet kunnen worden bepaald, de groep van personen in wier belang de trust hoofdzakelijk is opgericht of werkzaam is; en
- elke andere natuurlijke persoon die door direct of indirecte eigendom of via andere middelen uiteindelijke zeggenschap over de trust uitoefent.
Voor de kwalificatie als UBO van een trust is – in tegenstelling tot het ‘reguliere’ UBO-register – geen indicatief minimumpercentage opgenomen. Het is dus niet noodzakelijk dat sprake is van een (eigendoms)belang van meer dan 25 procent; ook bij een kleiner belang is al sprake van een UBO.
Welke informatie wordt geregistreerd?
Trustees dienen voor elke trust informatie aan te leveren aan het Trustregister en de UBO’s daarvan in kennis te stellen. Bij de registratie wordt aan de trust een uniek kenmerk toegekend, dat moet worden vermeld in alle schriftelijke uitingen die namens de trust wordt gedaan.
Een deel van de te registreren informatie is via het Trustregister publiek toegankelijk. Een ander deel van de aan te leveren informatie is uitsluitend toegankelijk voor bevoegde autoriteiten en de Financiële Inlichtingen Eenheid:
Publiek toegankelijke informatie
over de trust:
- Naam en type;
- Datum en plaats van totstandkoming;
- Doel.
en ter zake van elke UBO:
- Voor- en achternaam;
- Geboortemaand en -jaar;
- Nationaliteit;
- Woonstaat;
- Aard en omvang van het economische belang van de UBO (in bandbreedtes).
Niet publiek toegankelijke informatie over de UBO’s van de trust
- BSN / buitenlands fiscaal identificatienummer (TIN);
- Geboortedag;
- Geboorteland en –plaats;
- Woonadres;
- Afschrift van geldig identiteitsdocument;
- Afschrift van document(en) waarmee wordt onderbouwd waarom een persoon de status van UBO heeft én waaruit de aard en omvang van het door de UBO gehouden economische belang blijkt; en
- Afschrift van documenten waaruit de over de trust opgenomen gegevens blijken.
Kan UBO-informatie worden afgeschermd?
Net als bij het UBO-register kunnen UBO’s van een trust verzoeken om afscherming van vrijwel alle publiek toegankelijke UBO-informatie, indien de UBO door de publicatie van diens gegevens wordt blootgesteld aan een onevenredig risico op fraude, ontvoering, chantage, afpersing, pesterijen, geweld of intimidatie. Op grond van het concept wetvoorstel is afscherming van gegevens in het Trustregister in verband met deze risico’s slechts mogelijk als een UBO onder politiebescherming staat.
Daarnaast kan om afscherming worden verzocht als een UBO minderjarig of anderszins handelingsonbekwaam is.
Wanneer treedt het Trustregister in werking?
De implementatie van het Trustregister had op 10 maart 2020 moeten zijn gerealiseerd. Na afloop van de consultatieperiode op 15 mei 2020 zal het wetsvoorstel, al dan niet in aangepaste vorm, worden aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit wordt verwacht voor de tweede helft van 2020.
Na inwerkingtreding van de wet hebben trustees op grond van het concept wetsvoorstel voor bestaande trusts 3 maanden de tijd om de vereiste gegevens te registreren. Het Trustregister zal worden beheerd door de Kamer van Koophandel.
Ingeval de registratieverplichting ontstaat ná inwerkingtreding van de wet, dient registratie van de gegevens door de trustee plaats te vinden binnen een week na het feit ten gevolge waarvan de registratieverplichting ontstond.
Contact
Heeft u vragen over het Trustregister? Of heeft u interesse in een vrijblijvend kennismakingsgesprek? Neem dan contact op met uw Loyens & Loeff-adviseur of met een van onze adviseurs van het team Family Owned Business & Private Wealth. Wij zijn u graag van dienst bij het in kaart brengen van de gevolgen van het Trustregister in uw situatie.
